اکبـر عبـدی، سوژه جدیـد فیلم رضا عـطاران



اکبر عبدی در فیلم "خوابم می‌آد" ساخته رضا عطاران

نامش اکبر است و نام خانوادگی او عبدی. متولد 4 شهریور 1337 در محله نازی آباد تهران است و پدر و مادر او مهاجرینی از روستای آقاباقر در حومه شهر اردبیل هستند. شاید روزی که به دنیا آمد پدر و مادرش هیچ‌گاه فکر نمی‌کردند او یکی از تاریخ‌سازان سینمای ایران شود، اما او شد ... او در نسل جدید بازیگران پس از انقلاب پیش‌قراول محبوبیت بود. محبوبیت این بازیگر خوب سینمای ایران تا جایی پیش رفت که آوازه‌اش جهانی شد. فیزیک بدن و نوع گفتار او در نقش‌هایی که ایفاء می کرد و همچنین حرکات زیبایی که به صورت خود در نقش‌هایش می‌داد، باعث شد که خیلی زود در ذهن ایرانیان بنشیند و از خاطرشان محو نشود.

اکبر عبدی پیشکسوت حرفه ای سینما، تئاتر و تلوزیون ایران همواره برای مردم سرزمین ایران مایه افتخار بوده و خواهد بود. کارنامه هنری وزین اکبر عبدی باعث شده تا امروز جایگاه او در نزد مردم ایران در تراز یکی از بهترین هنرمندان سینما و تلویزیون باشد. با نگاهی به کارنامه هنری اکبر عبدی خاطرات زیادی در ذهن ها زنده می شود ... عبدی که از سال 1363 به طور جدی در آثار به یادماندنی و مهمی در عرصه سینما و تلویزیون بازی کرده، یکی از حوزه هایی که این بازیگر کهنه کار علاقه شدیدی به آن نشان داده تئاتر است؛ "از خاک تا افلاک"، "اکبر آقا اکتور تیاتر" و "پنجره فولاد" سه نمایشی هستند که عبدی به عنوان بازیگر یا کارگردان در آنها حضور داشته است.

اکبر عبدی سالیان سال با ایرانیان همراه است، چه در جعبه جادویی تلویزیون و چه در پرده سینماها... در هر نقشی که به وی سپرده می‌شود، خاطره‌آفرینی می‌کند، اما حالا در 74 سالگی‌اش، گرد سپیدی تقریبا بر روی موهایش نشسته است. سال‌ها چقدر زود می‌گذرد، همین دیروز بود که وی را در مجموعه (باز هم مدرسم دیر شد)، دیده بودیم. یا در سال 3631 بازی در محله برو و بیا... از تلویزیون آغاز کرد و خیلی زود استعدادهایش را به رخ همگان کشید. زمانی که در (اجاره‌نشین)های داریوش مهرجویی در سال 5631 ایفای نقش کرد، در میان سینمایی‌ها هم جایی برای خود باز کرد. (ای ایران) هم یکی از فیلم‌های خوب اوست که خودش بازی در آن را خاطره‌انگیز معرفی می‌کند. اوج هنر او را باید در (هنرپیشه) محسن مخملباف دانست، چه بسا که پیش از آن (دزد عروسک‌ها) را بازی کرد، اما شاه‌گل هنر او (مادر) علی حاتمی بود. شاید تا پیش از بازی در (مادر) اهالی فن و منتقدین اکبر عبدی را در ژانر طنز می‌پسندیدند و بر این عقیده بودند که وی تنها در نقش‌های طنز هنرمند قابلی است، اما (عبدی) با بازی در این نقش نشان داد که استعدادش فراتر از آن است که اهالی سینما فکر می‌کنند. (آدم برفی) دیگر فیلمی بود که بیننده با دیدن هنرنمایی عمواکبر سینمای ایران به وجد ‌آمد و سرانجام ایرانی‌ها با دیدن آخرین هنرنمایی او در اخراجی‌ها، یک‌بار دیگر به استعداد درخشان وی آفرین گفتند و او را ستودند.

نوشتن درباره عبدی آسان نیست، چرا که باید مطلبی به رشته تحریر در آورد که لایق او باشد؛ لایق مردی که خوشی‌هایش را با ایرانیان تقسیم کرده و سال‌های سال برای شادی آنها زحمت کشیده و عمر خود را در این راه صرف کرده است. گذر در زندگی او که در ادامه مطالب این ایمیل خواهید خواند، نکاتی حایز اهمیت را با خود به همراه دارد. زندگی مردی که از هیچ آغاز کرد. از کارگری در آهن‌فروشی و کار در تراشکاری و قالب‌سازی و رسیدن به قله هنر ایران... او نمونه‌ای از صبر و تلاش یک مرد ایرانی است که فعل (خواستن، توانستن است) را به درستی صرف کرد. نگاهی به زندگی او می‌تواند الگویی باشد برای جوانان این مرز و بوم...

فیلم‌های سینمایی:

جنجال بزرگ (1363) (سیاوش شاکری)، مردی که موش شد (1364) (احمد بخشی)، مأموریت (1365) (حسین زندباف)، اجاره نشین‌ها (1365) (داریوش مهرجویی)، غریبه (1366) (رحمان رضایی)، گراند سینما (1367) (حسن هدایت)، مادر (1368) (علی حاتمی)، ریحانه (1368) (علیرضا رئیسیان)، دزد عروسک‌ها (1368) (محمدرضا هنرمند)، ای ایران (1368) (ناصر تقوایی)، سفر جادویی (1369) (ابوالحسن داوودی)، در آرزوی ازدواج (1369) (اصغر هاشمی)، ناصرالدین شاه آکتور سینما (1370) (محسن مخملباف)، مدرسه? پیرمردها (1370) (سیدعلی سجادی)، سیرک بزرگ (1370) (اکبر خواجویی)، دلشدگان (1370) (علی حاتمی)، هنرپیشه (1371) (محسن مخملباف)، روز فرشته (1372) (بهروز افخمی)، سفر بخیر (1373) (داریوش مؤدبیان)، رویای نیمه شب تابستان (1373) (داریوش مؤدبیان)، تحفه? هند (1373) (محمدرضا زهتابی)، آقای شانس (1373) (رحمان رضایی)، آرزوی بزرگ (1373) (خسرو شجاعی)، آدم برفی (1373) (داوود میرباقری)، یک داستان واقعی (1374) (ابوالفضل جلیلی)، مرد آفتابی (1374) (همایون اسعدیان)، پاکباخته (1374) (غلامحسین لطفی)، عشق گمشده (1375) (شهرام اسدی)، شب روباه (1375) (همایون اسعدیان)، پنجه در خاک (1376) (ایرج قادری)، بدلکاران (1376) (مهدی صباغ زاده)، چشم عقاب (1377) (شفیع آقامحمدیان)، جنگجوی پیروز (1377) (مجتبی راعی)، دارا و ندار (1378) (فریدون حسن پور)، علی و دنی (1379) (وحید نیکخواه آزاد)، نان و عشق و موتور 1000 (1380) (ابوالحسن داوودی)، تارزن و تارزان (1380) (علی عبدالعلی زاده)، کفش‌های جیرجیرک دار (1381) (شاپور قریب)، هدف اصلی (1385) (قدرت اله صلح میرزایی)، گوشواره (1385) (وحید موسائیان)، قاعده? بازی (1385) (احمدرضا معتمدی)، اخراجی‌ها (1385) (مسعود ده‌نمکی)، مظفرنامه (1386) (محمدرضا ورزی)، کلاغ پر (1386) (شهرام شاه حسینی)، تسویه حساب (1386) (تهمینه میلانی)، نظام از راست (1387) (محمدرضا ورزی)، دلداده (1387) (قدرت اله صلح میرزایی)، در شب عروسی (1387) (رضا قهرمانی)، کیش و مات (1387) (جمشید حیدری)، اخراجی‌ها 2 (1387) (مسعود ده‌نمکی)، چشمک (1387) (جهانگیر جهانگیری)، افراطی‌ها (1388) (جهانگیر جهانگیری)، زمهریر (1388) (علی روئین‌تن)، شرط اول (1388) (مسعود اطیابی)، مستخدم (1388) (اکبر عبدی)، مصادره (1389) (ایرج قادری)، اخراجی‌ها 3 (1389) (مسعود ده‌نمکی)

سریال‌های تلویزیونی:

مجموعه محله? برو بیا(رضا ژیان)، مجموعه محله? بهداشت(رضا ژیان)، مجموعه مثل‌آباد(رضا ژیان)، مجموعه باز هم مدرسم دیر شد، مجموعه امام علی(1370) (داود میرباقری)، مجموعه راه سوم(1377) (قاسم جعفری)، مجموعه هتل پیاده رو، مجموعه زیر آسمان شهر(1381) (سری سوم، مهران غفوریان)، مجموعه در چشم باد(1382-1388) (مسعود جعفری جوزانی)، مجموعه سالهای مشروطه(1388) (محمدرضا ورزی)، مجموعه معصومیت از دست رفته (داوود میر باقری)

جشنواره ها و جوایز:

- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم "مادر" در سال 1368
- کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از یازدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم "هنرپیشه" در سال 1371
- کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از هفدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم "جنگجوی پیروز" در سال 1377
- کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از بیستمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم "نان و عشق و موتور هزار" در سال 1380
- کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از ششمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم "نان و عشق و موتور هزار" در سال 1381
- بهترین بازیگر نقش مکمل مرد سال به انتخاب نویسندگان و منتقدان سینمایی برای بازی در فیلم "نان و عشق و موتور هزار" در سال 1381
- بهترین بازیگر نقش اول مرد سال به انتخاب نویسندگان و منتقدان سینمایی برای بازی در فیلم "آدم برفی" در سال 1377

ناگفته نماند یکی از آثاری که برای همیشه از این هنرمند در ذهن مردم ایران خواهد ماند فیلم سینمایی آدم برفی است، فیلمی که در آن اکبر عبدی با یک ظاهر کاملا متفاوت (زنانه) و گریم عجیب ظاهر شد.